Προεκλαμψία

Τι είναι η προεκλαμψία;
Η προεκλαμψία είναι μια κατάσταση που εμφανίζεται συνήθως μετά την 20ή εβδομάδα της εγκυμοσύνης και χαρακτηρίζεται από το συνδυασμό αυξημένης αρτηριακή πίεσης (υπέρταση) και παρουσίας πρωτεΐνης στα ούρα (πρωτεϊνουρία). Συχνά δεν υπάρχουν συμπτώματα και μπορεί να διαγνωστεί στα τακτικά ραντεβού με τον μαιευτήρα σας, στα οποία θα πρέπει να ελέγχεται η αρτηριακή πίεση και τα ούρα για τυχόν παρουσία πρωτεΐνης. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο θα πρέπει να δίνετε δείγμα ούρων σε κάθε ραντεβού σας.

Γιατί πρέπει γίνεται έγκαιρα η διάγνωση της προεκλαμψίας;
Η προεκλαμψία είναι συχνή, επηρεάζοντας 2-8 στις 100 γυναίκες κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Είναι συνήθως ήπια και έχει πολύ μικρή επίδραση στην εγκυμοσύνη. Ωστόσο, είναι σημαντικό να γίνεται έγκαιρα η διάγνωσή της, επειδή, σε μικρό αριθμό περιπτώσεων, μπορεί να εξελιχθεί σε πιο σοβαρή ασθένεια, τη σοβαρή προεκλαμψία.

Η σοβαρή προεκλαμψία, στην οποία η αρτηριακή πίεση είναι μεγαλύτερη από 160/ 100mmHg , μπορεί να είναι απειλητική για τη ζωή τόσο για τη μητέρα όσο και για το μωρό. Περίπου μία στις 200 γυναίκες (0,5%) εμφανίζουν σοβαρή προεκλαμψία κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Τα συμπτώματα τείνουν να εμφανίζονται αργότερα κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, αλλά μπορούν επίσης να εμφανιστούν για πρώτη φορά μόνο μετά τoν τοκετό.

Τα συμπτώματα της σοβαρής προεκλαμψίας περιλαμβάνουν:

• Σοβαρό πονοκέφαλο που δεν ανακουφίζεται με απλά παυσίπονα
• Προβλήματα με την όραση, όπως θόλωση της όρασης
• Εντονο πόνο ακριβώς κάτω από τις πλευρές
• Καούρα που δεν ανακουφίζεται με αντιόξινα
• Ταχέως αυξανόμενο οίδημα (φούσκωμα) του προσώπου, των χεριών ή των ποδιών
• Γενική αδιαθεσία.

Αυτά τα συμπτώματα είναι σοβαρά και θα πρέπει να αναζητήσετε αμέσως ιατρική βοήθεια και να επικοινωνήσετε αμέσως με τον μαιευτήρα σας ή με το κοντινότερο σας νοσοκομείο.

Σε σοβαρή προεκλαμψία, μπορεί να επηρεαστούν άλλα όργανα, όπως το ήπαρ (συκώτι) ή τα νεφρά. Αυτό θα διαγνωστεί με τη λήψη αίματος και την εργαστηριακή εξέταση της νεφρικής και ηπατικής λειτουργίας. Επίσης, μπορεί να παρουσιαστούν προβλήματα με την πήξη του αίματος λόγω της μείωσης των αιμοπεταλίων που προκαλεί η προεκλαμψία.

Η σοβαρή προεκλαμψία μπορεί να προχωρήσει σε σπασμούς ή κρίσεις πριν ή αμέσως μετά τη γέννηση του μωρού. Oι επιληπτικές αυτές κρίσεις, ονομάζονται εκλαμψία, και είναι σπάνιες, συμβαίνουν μόνο σε μία στις 4000 εγκυμοσύνες.

Πώς μπορεί η προεκλαμψία να επηρεάσει το μωρό σας;
Η προεκλαμψία επηρεάζει την ανάπτυξη του πλακούντα, που μπορεί να εμποδίσει την ανάπτυξη του μωρού σας, αφού μέσω αυτού γίνεται η μεταφορά αίματος και θρεπτικών συστατικών. Μπορεί επίσης να υπάρχει μειωμένο αμνιακό υγρό γύρω από το μωρό σας. Εάν ο πλακούντας επηρεαστεί σοβαρά, μπορεί να προκαλέσει μέχρι και το θάνατο του μωρού μέσα στη μήτρα, για αυτό εάν ανήκετε σε ομάδα υψηλού κινδύνου θα πρέπει να γίνονται τακτικά υπερηχογραφήματα για τον έλεγχο της ανάπτυξης του εμβρύου.

Παράγοντες κινδύνου και πως μπορεί να προληφθεί;
Η προεκλαμψία μπορεί να εμφανιστεί σε οποιαδήποτε εγκυμοσύνη, αλλά διατρέχετε μεγαλύτερο κίνδυνο εάν:

• Η αρτηριακή σας πίεση ήταν υψηλή προτού μείνετε έγκυος.
• Η αρτηριακή σας πίεση ήταν υψηλή σε προηγούμενη εγκυμοσύνη.
• Έχετε κάποιο ιατρικό πρόβλημα, όπως προβλήματα νεφρού ή διαβήτη ή κάποια πάθηση που επηρεάζει το ανοσοποιητικό σύστημα, όπως ο ερυθηματώδης λύκος.

Eάν κάποιο από τα παραπάνω ισχύει για εσάς, θα πρέπει να παίρνετε χαμηλή δόση ασπιρίνης (75 mg) μία φορά την ημέρα από τη 12η εβδομάδα κύησης, για να μειώσετε τον κίνδυνο.

Η σημασία άλλων παραγόντων κινδύνου είναι λιγότερο ξεκάθαρη, αλλά είναι πιθανότερο να αναπτύξετε προεκλαμψία εάν έχετε δύο από τους ακόλουθους παράγοντες κινδύνου, για αυτό συνίσταται να πάρετε χαμηλή δόση ασπιρίνης μια φορά ημέρα από τη 12^η εβδομάδα κύησης:

• Αυτή είναι η πρώτη σας εγκυμοσύνη
• Εισαστε άνω των 40 ετών
• Η τελευταία εγκυμοσύνη σας ήταν πριν από περισσότερο από 10 χρόνια
• Ο δείκτης μάζας σώματος (BMI) είναι μεγαλύτερος από 35
• Η μητέρα ή η αδελφή σας είχε προεκλαμψία κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης
• Κυοφορείτε δίδυμα.

Πώς γίνεται η παρακολούθηση της προεκλαμψίας;
Εάν έχετε διαγνωστεί με προεκλαμψία, θα γίνεται συχνή παρακολούθηση από τον μαιευτήρα σας. Η αρτηριακή σας πίεση θα μετράται τακτικά (το πρόγραμμα παρακολούθησης είναι εξατομικευμένο για κάθε έγκυο) και μπορεί να σας προσφέρθούν φάρμακα για να τη ρυθμίσετε. Τα ούρα σας θα ελεχθούν για να γίνει μέτρηση της ποσότητα πρωτεΐνης που περιέχει και θα πρέπει να κάνετε εξετάσεις αίματος. Ο καρδιακός ρυθμός του μωρού σας θα παρακολουθείται και θα κάνετε υπερηχογράφημα για να μετρηθεί η ανάπτυξη του μωρού σας.

Εάν έχετε ήπια προεκλαμψία η παρακολούθηση μπορεί να γίνει στο ιατρείο, εάν όμως η αρτηριακή πίεση δεν ρυθμίζεται και εμφανίσετε έντονα σοβαρά συμπτώματα τότε θα χρειαστεί να γίνει εισαγωγή στο μαιευτήριο και ο μαιευτήρας σας, πιθανό να σας συμβουλεύσει να γίνει πρόκληση τοκετού ή καισαρική τομή γύρω στις 37 εβδομάδες εγκυμοσύνης, ή νωρίτερα αν υπάρχουν ανησυχίες για εσάς ή το μωρό σας.

Τι θα συμβεί εάν αναπτύξω σοβαρή προεκλαμψία;
Εάν αναπτύξετε σοβαρή προεκλαμψία, θα σας φροντίσει μια ομάδα ειδικών. Ο μόνος τρόπος πρόληψης των σοβαρών επιπλοκών είναι η γέννηση του μωρού σας. Κάθε εγκυμοσύνη είναι διαφορετική, επομένως ο ακριβής χρόνος θα εξαρτηθεί από τη δική σας ιδιαίτερη κατάσταση και να προγραμματιστεί ανάλογα. Μπορεί να υπάρχει αρκετός χρόνος ώστε να γίνει πρόκληση τοκετού, αλλά φυσικά σε ορισμένες περιπτώσεις, η γέννηση θα πρέπει να γίνει με καισαρική τομή.

Η θεραπεία περιλαμβάνει φαρμακευτική αγωγή (είτε δισκία είτε ενδοφλέβια φάρμακα) για να μειωθεί και να γίνεται έλεγχος της αρτηριακή σας πίεση. Επίσης, θα σας δοθεί ενδοφλέβιο θειικό μαγνήσιο, ένα φάρμακο που χρησιμοποιείται ευρέως για την πρόληψη επιληπτικής κρίσης (εκλαμψίας) εάν το μωρό σας αναμένεται να γεννηθεί μέσα στο επόμενο 24 ωρο ή εάν έχετε ήδη υποστεί εκλαμπτική κρίση.

Τι συμβαίνει μετά τη γέννηση;
Οπως έχει προαναφερθεί παραπάνω, η προεκλαμψία συνήθως θεραπεύεται με τη γέννηση του μωρού σας. Ωστόσο, εάν έχετε σοβαρή προεκλαμψία, μπορεί να προκύψουν επιπλοκές, οι οποίες είναι πιθανόν να εμφανιστούν εντός των πρώτων ημερών και συνεπώς θα πρέπει να συνεχιστεί η στενή παρακολούθησή σας. Επιπρόσθετα, ίσως χρειαστεί να συνεχίσετε τη φαρμακευτική αγωγή για τη ρύθμιση της αρτηριακής σας πίεσης και μετά τη γέννηση του μωρού σας.

Εάν το μωρό σας έχει γεννηθεί πρόωρα ή έχει βάρος μικρότερο από το αναμενόμενο, μπορεί να χρειαστεί παρακολούθηση με την εισαγωγή του στη μονάδα εντατικής θεραπείας νεογνών. Δεν υπάρχει κανένας λόγος για τον οποίο δεν πρέπει να θηλάζετε εάν το επιθυμείτε. Μπορεί να χρειαστεί να μείνετε στο νοσοκομείο για αρκετές ημέρες. Όταν πάρετε εξιτήριο, θα σας δοθούν οδηγίες για το πόσο συχνά θα πρέπει να ελέγχετε την αρτηριακή σας πίεση και για τα φάρμακά σας. Θα πρέπει να επισκεπτείτε ξανά το μαιευτήρα σας 6 βδομάδες μετά τη γέννηση του μωρού σας για τη μέτρηση της αρτηριακής πίεσης και για έλεγχο ούρων.

Υπάρχει ο κίνδυνος προεκλαμψίας σε μια μελλοντική εγκυμοσύνη;
Συνολικά, μία στις έξι γυναίκες που είχαν προεκλαμψία έχουν πιθανότητα επανέμφανισης σε μια μελλοντική εγκυμοσύνη.

Στις γυναίκες που είχαν σοβαρή προεκλαμψία ή εκλαμψία:

• Μία στις δύο γυναίκες (50%) θα επανεμφανίσει προεκλαμψία σε μια μελλοντική εγκυμοσύνη εάν το μωρό τους χρειάζεται να γεννηθεί πριν από τις 28 εβδομάδες κύησης.
• Μία στις τέσσερις γυναίκες (25%) θα επανεμφανίσει προεκλαμψία σε μια μελλοντική εγκυμοσύνη εάν το μωρό τους χρειάζεται να γεννηθεί πριν από τις 34 εβδομάδες εγκυμοσύνης.

Θα πρέπει να ενημερωθείτε σχετικά με την πιθανότητα επανεμφάνισης προεκλαμψίας σε μελλοντική εγκυμοσύνη η και για οποιαδήποτε επιπλέον φροντίδα που μπορεί να χρειαστείτε.

Δρ. Ευτέρπη Τίγγη

Χειρουργός Γυναικολόγος- Μαιευτήρας