Πόσο συχνή είναι η λοίμωξη από τον HPV;
Ο HPV είναι ένας πολύ κοινός ιός, αφού ιατρικές έρευνες έχουν δείξει ότι τουλάχιστον τρεις στους τέσσερις ανθρώπους (75%) που έχουν σεξουαλική επαφή θα έρθουν σε επαφή με τον HPV κατά τη διάρκεια της ζωής τους. Υπάρχουν πολλοί διαφορετικοί τύποι του HPV. Υπολογίζεται ότι οι περισσότεροι άνθρωποι έρχονται σε επαφή με τον ιό τα πρώτα 2-3 χρόνια της σεξουαλικής τους ζωής. Στο 90% των περιπτώσεων ο οργανισμός αντιμετωπίζει με επιτυχία την λοίμωξη και ο οργανισμός «καθαρίζεται» από τον ιό.
Μπορεί να υπάρχει λοίμωξη από έναν τύπο και αργότερα να υποχωρήσει, αλλά στη συνέχεια μπορεί να προκληθεί λοίμωξη από έναν διαφορετικό τύπο του ιού HPV. Eπίσης είναι πιθανόν, να προκληθεί λοίμωξη από τον ίδιο τύπο του ιού και για δεύτερη φορά.
Οι τύποι του ιού που σχετίζονται με την γεννητική περιοχή διακρίνονται σε:
- Τύπους χαμηλού κινδύνου (όπως οι τύποι 6 και 11) που προκαλούν τα κονδυλώματα και ήπιες (μη καρκινικές) αλλαγές στα κύτταρα του τραχήλου.
- Τύπουςυ υψηλού κινδύνου (όπως οι τύποι 16 και 18) που είναι κυρίως υπεύθυνοι για σοβαρές (προκαρκινικές) αλλαγές ή καρκίνο του τραχήλου.
Τι προκαλεί η λοίμωξη από τον HPV;
Όπως ισχύει και σε πολλά άλλα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα, συχνά δεν υπάρχουν σημάδια ή συμπτώματα όταν συμβεί η αρχική λοίμωξη από τον ιό. Πολλοί άνθρωποι είναι φορείς του ιού και τον μεταδίδουν χωρίς οι ίδιοι να το γνωρίζουν.
Η λοίμωξη από HPV μπορεί να προκαλέσει:
- Κονδυλώματα των γεννητικών οργάνων. Περίπου 12 τύποι του ιού είναι υπεύθυνοι για την εμφάνισή των κονδυλωμάτων. Αυτές οι «υπερτροφικές ελιές» στο χρώμα του δέρματος εμφανίζονται μέσα και έξω από τον κόλπο, στο πέος και μπορεί να εξαπλωθούν στο δέρμα κοντά στα γεννητικά όργανα. Κονδυλώματα επίσης μπορούν να αναπτυχθούν γύρω από τον πρωκτό, το αιδοίο, ή τον τράχηλο της μήτρας.
- Καρκίνο γεννητικών οργάνων. Περίπου 15 τύποι του HPV (υψηλού κινδύνου τύποι) συνδέονται κυρίως με τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας, και λιγότερο συχνά του αιδοίου, του κόλπου, του πρωκτού και του πέους. Μπορούν επίσης, πολύ σπάνια να προκαλέσουν καρκίνο του στόματος και του φάρυγγα.
Πώς μεταδίδεται η λοίμωξη με τον ιό HPV;
Ο HPV μεταδίδεται κυρίως μέσω της σεξουαλικής επαφής (κολπικής, πρωκτικής ή με το στοματικό σεξ). Η διείσδυση κατά την σεξουαλική επαφή δεν είναι απαραίτητη για να υπάρχει λοίμωξη. Ο HPV μεταδίδεται και με άμεση επαφή δέρμα με δέρμα. Είναι πιθανόν κάποια γυναίκα να μολυνθεί με περισσότερους από έναν HPV ιούς.
Αξίζει να σημειωθεί ότι ο ιος HPV δεν μεταδίδεται με τα ακόλουθα:
- Κοινή χρήση αντικειμένων
- Σεντόνια και τις πετσέτες
- Μαχαιροπήρουνα και τα ποτήρια
- Καθισμα της τουαλέτας
- Κολύμπι σε πισίνα
- Κοινή χρήση μπανιέρας ή τζακούζι
- Αγκαλιά
- Kράτημα του χεριού
- Tυχαίο άγγιγμα
Πως γίνεται ο έλεγχος για HPV λοίμωξη;
Οι μεταβολές στα κύτταρα του τράχηλου προκαλούνται σχεδόν πάντοτε από τον ιό ανθρώπινου θηλώματος (HPV). Υπάρχουν περισσότεροι από 100 διαφορετικοί τύποι HPV, μερικούς από τους οποίους είναι τύποι υψηλού κινδύνου που συνδέονται με τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας, ενώ ορισμένοι είναι τύποι χαμηλού κινδύνου που συνδέονται με άλλες καταστάσεις, όπως κονδυλώματα των γεννητικών οργάνων. Οι περισσότεροι καρκίνοι του τραχήλου της μήτρας προκαλούνται από τύπους υψηλού κινδύνου HPV-16 και HPV-18.
Μετά από επιτυχείς δοκιμές, ο έλεγχος HPV έχει προστεθεί στο Πρόγραμμα Προληπτικού Ελέγχου για τον καρκίνου του τραχήλου της μήτρας στο Ηνωμένο Βασίλειο, στην Αυστραλία, ΗΠΑ, Νέα Ζηλανδία και άλλες Ευρωπαικές χώρες. Εάν ο έλεγχος της εξέτασης του τραχήλου της μήτρας παρουσιάζει προκαρκινικές αλλαγές των κυττάρων χαμηλού βαθμού, το δείγμα θα πρέπει να ελέγχεται αυτόματα για τον ιό HPV. Αν ο HPV βρίσκεται στο δείγμα σας, πρέπει να παραπέμφθείτε για κολποσκόπηση και εάν είναι απαραίτητο, θεραπεία. Εάν δεν ανιχνευτεί ο ιός HPV, θα συνεχίσετε να εξετάζεστε κανονικά.
Αν το δείγμα παρουσιάζει πιο σημαντικές κυτταρικές αλλαγές, θα χρειαστεί να δείτε τον γυναικολόγο σας για κολποσκόπηση χωρίς εξέταση HPV. Σε πολλές χώρες το τεστ για τον HPV αποτελεί την πρώτη δοκιμασία στο δείγμα διαλογής, που σημαίνει ότι σε αυτές τις περιπτώσεις το δείγμα ελέγχεται μόνο για μη φυσιολογικά κύτταρα αν εντοπιστεί ο HPV στο τεστ Παπ.
Μπορεί να προληφθεί ο ιός HPV;
Μπορεί να είναι πολύ δύσκολο να αποφευχθεί ο HPV, ο οποίος είναι ένας από τους λόγους για τους οποίους είναι πολύ σημαντική η εξέταση του τραχήλου της μήτρας. Η χρήση προφυλακτικού κατά τη διάρκεια της σεξουαλικής επαφής μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο ανάπτυξης λοίμωξης από τον ιό HPV, αλλά επειδή τα προφυλακτικά δεν καλύπτουν ολόκληρη την περιοχή των γεννητικών οργάνων και συχνά τίθενται σε επαφή μετά την έναρξη της σεξουαλικής επαφής, δεν εγγυάται την πρόληψη της εξάπλωσης του HPV.
Ο εμβολιασμός έναντι του ιού HPV προσφέρει κάποια προστασία από τον ιό HPV προσφέρεται τώρα σε όλα τα κορίτσια ηλικίας 12 έως 13 ετών ως μέρος του Προγράμματος Εμβολιασμού Παιδιών σε πολλές χώρες (Αυστραλία, Ηνωμένο Βασίλειο, Νέα Ζηλανδία κλπ). Η πρόληψη με το εμβόλιο εναντίον των τύπων 6, 11, 16 και 18 του ιού HPV, προστατεύει από τους δύο τύπους που ευθύνονται για το 70% των περιπτώσεων καρκίνου του τραχήλου της μήτρας ( τύποι 16 και 18) και για τους δύο τύπους που σχετίζονται με τα γνωστά οξυτενή κονδυλώματα ( τύποι 6 και 11). Μελέτες έχουν ήδη δείξει ότι το εμβόλιο προστατεύει από συγκεκριμένους τύπους HPV για περίπου 10 χρόνια, αν και οι ειδικοί αναμένουν ότι η προστασία θα είναι πολύ μεγαλύτερη.
Είναι σημαντικό σε αυτό το σημείο να τονιστεί πως η καλύτερη θεραπεία είναι η πρόληψη. Γι’ αυτό, παρόλο που ο ιός μπορεί να μεταδοθεί παρά τη χρήση προφυλακτικού, καθώς η λοίμωξη μπορεί να βρίσκεται στην περιγεννητική περιοχή, το προφυλακτικό ήταν και παραμένει η καλύτερη ασπίδα προστασίας απέναντι στα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα και φυσικά στον HPV.
