Κολπικός τοκετός μετά απο καισαρική τομή

Ο όρος Vaginal Birth After Caesarean (VBAC) περιγράφει τον ολοκληρωμένο φυσιολογικό – κολπικό τοκετό μιας γυναίκας, η οποία έχει τουλάχιστον μία καισαρική τομή στο μαιευτικό ιστορικό της. Αν έχετε γεννήσει με καισαρική τομή (ΚΤ) στο παρελθόν μπορεί να θέλετε να προσπαθήσετε για κολπικό τοκετό στην επόμενη εγκυμοσύνη,  αντί για προγραμματισμένη καισαρική.

Ο σχεδιασμός για φυσιολογικό τοκετό μετά από καισαρική τομή (VBAC) ή η επιλογή μιας υποχρεωτικής επαναλαμβανόμενης καισαρικής τομής (ERCS) έχουν διαφορετικά οφέλη και κινδύνους. Η επιλογή του τρόπου που θα γεννήσετε πρέπει να βασίζεται στο δικό σας μοναδικό ιστορικό και στις ιδιαιτερότητες της εγκυμοσύνης σας.

Συγκεκριμένα, για να αποφασίσουμε αν αυτή είναι σωστή λύση για εσάς είναι σημαντικό να γνωρίζουμε τα παρακάτω:

• Το λόγο που γεννήσατε με ΚΤ και αν ήταν προγραμματισμένη ή επείγουσα.
• Το είδος της τομής που έγινε στην μήτρα.
• Αν υπάρχουν αντενδείξεις της εγκυμοσύνης για προσπάθεια για κολπικό τοκετό.
• Εαν είχατε κολπικό τοκετό στο παρελθόν.
• Αν υπήρξαν επιπλοκές κατά τη διάρκεια της ΚΤς ή κατα τη διάρκεια της ανάρρωσης σας.
• Αν η τρέχουσα εγκυμοσύνη σας είναι χαμηλού κινδύνου ή υπάρχουν προβλήματα ή επιπλοκές.
• Πόσα μωρά προγραμματίζετε να έχετε στο μέλλον καθώς οι κινδύνοι αυξάνονται με κάθε ΚΤ.

Ποια είναι τα πλεονεκτήματα του κολπικού τοκετού μετά από καισαρική τομή;

• Αυξάνονται οι πιθανότητες για φυσιολογικό τοκετό στο μέλλον
• Γρηγορότερη ανάρρωση και μικρότερη διαμονή στο νοσοκομείο
• Λιγότερος πόνος σε σύγκριση με το αν γίνει ΚΤ
• Αποφυγή χειρουργείου
• Έχετε περισσότερες πιθανότητες για skin to skin ( δέρμα με δέρμα επαφή) με το μωρό σας αμέσως μετά τον τοκετό και επιτυχή θηλασμό
• Λιγότερες πιθανότητες για αρχικά προβλήματα αναπνοής για το μωρό σας

Προϋποθέσεις για επιτυχία VBAC

• Περίπου 3 στις 4 γυναίκες (75%) με εγκυμοσύνη χωρίς επιπλοκές θα γεννήσουν φυσιολογικά μετα από ΚΤ.
• Αν υπάρχει ιστορικό κολπικού τοκετού, πριν ή μετά από την καισαρική, τότε 9 στις 10 γυναίκες (90%) θα γεννήσουν κολπικά.

 Ποιοι παράγοντες μειώνουν τις πιθανότητες για επιτυχία VBAC;

• Δεν έχετε γεννήσει ποτέ κολπικά
• Χρειάζεται να γίνει πρόκληση τοκετού
• Δεν έγινε καλή διαστολή του τραχήλου στον προηγούμενο τοκετό
• Έχετε αυξημένο βάρος (δείκτης μάζας σώματος >30 στην αρχή της εγκυμοσύνης)

Ποια είναι τα μειονεκτήματα της προσπάθειας για κολπικό τοκετό μετά από καισαρική τομή;

• Ενδεχόμενο επείγουσας καισαρική τομής
  Κάθε πρωτοτόκος σε τοκετό έχει περίπου 20% πιθανότητα να γεννήσει με ΚΤ. Αυτό ισχύει και για γυναίκες με ιστορικό ΚΤ, στις οποίες η πιθανότητα να γεννήσουν με επείγουσα ΚΤ είναι ελαφρά αυξημένη (25%).
• Οι πιο συχνές αιτίες που οδηγούν σε ΚΤ είναι  α)η αργή ή μή διαστολή του τραχήλου και β)ανησυχία για την κατάσταση του εμβρύου από το συνεχές καρδιοτοκογράφημα.
• Μετάγγιση αίματος και λοίμωξη
  Ο κίνδυνος για μετάγγιση αίματος ή λοίμωξη είναι κατά 1% αυξημένος στις γυναίκες που γεννούν κολπικά μετά από ΚΤ σε σχέση με αυτές που γεννούν με προγραμματισμένη ΚΤ
• Ρήξη τομής καισαρικής
  Ο κίνδυνος να ανοίξει η τομή της προηγηθείσας ΚΤ σε αυτόματη έναρξη τοκετού είναι 0.5% (2-8 στις 1000 γυναίκες). Αν υπάρχουν σημάδια ρήξης μήτρας κατά τον τοκετό το μωρό θα γεννηθεί με επείγουσα ΚΤ.

 Αντενδείξεις για κολπικό τοκετό μετά από καισαρική τομή

• Αν έχετε περισσότερες από 2 καισαρικές τομές.
• Ιστορικό ρήξης μήτρας.
• Αν η τομή στη μήτρα κατά την προηγούμενη ΚΤ ήταν ψηλά (κλασική ΚΤ).
• Άλλες αντενδείξεις από την παρούσα εγκυμοσύνη (π.χ. προδρομικός πλακούντας).

 Πλεονεκτήματα προγραμματισμένης καισαρικής τομής

• Ο κίνδυνος για ρήξη μήτρας είναι σχεδόν ανύπαρκτος.
• Δεν υπάρχει κίνδυνος για το νεογνό.
• Προγραμματίζετε πότε θα γεννήσετε.

 Μειονεκτήματα προγραμματισμένης καισαρικής τομής

• Μια επαναλαμβανόμενη ΚΤ συνήθως διαρκεί περισσότερο από την πρώτη επέμβαση λόγω του ουλώδους ιστού, οποίος μπορεί να κάνει την επέμβαση πιο δύσκολη και να προκαλέσει βλάβη στο έντερο ή στην ουροδόχο κύστη.
• Αυξημένος κίνδυνος λοίμωξης.
• Αυξημένος κίνδυνος μετάγγισης αίματος.
• Αυξημένος κίνδυνος εμφάνισης θρόμβου στο αίμα (θρόμβωση βαθιάς φλέβας) ή πνευμόνων (πνευμονική εμβολή).
• Αυξημένη περίοδο ανάρρωσης και μπορεί να χρειαστείτε επιπλέον βοήθεια στο σπίτι. Δεν θα μπορείτε να οδηγήσετε για περίπου 6 εβδομάδες μετά τη χειρουργική επέμβαση.
• Είναι πιθανότερο να χρειαστείτε μια προγραμματισμένη ΚΤ σε μελλοντικές εγκυμοσύνες. Ο ουλώδης ιστός αυξάνεται μετά από κάθε χειρουργική επέμβαση με αποτέλεσμα να αυξάνεται η πιθανότητα εμφύτευσης του πλακούντα στην ουλή, καθιστώντας δύσκολη την απομάκρυνσή του κατά τη διάρκεια μελλοντικών εγκυμοσυνών (πλακούντα accreta ή percreta). Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε αιμορραγία και επομένως αυξάνει τον κίνδυνο υστερεκτομής.
• Το δέρμα του μωρού σας μπορεί να τραυματιστεί κατά την ΚΤ. Αυτό συμβαίνει σε 2 στα 100 μωρά που γεννιούνται με ΚΤ, αλλά συνήθως θεραπεύεται χωρίς περαιτέρω προβλήματα.
• Τα προβλήματα αναπνοής στα νεογνά είναι αρκετά συχνά μετά από ΚΤ αλλά συνήθως δεν διαρκούν πολύ. Μεταξύ 4 -5 στα 100 (4-5%) μωρά που γεννήθηκαν με προγραμματισμένη ΚΤ στις ή μετά τις 39 εβδομάδες έχουν αναπνευστικά προβλήματα σε σύγκριση με 2 έως 3 στα 100 (2-3%) μετά το VBAC. Υπάρχει υψηλότερος κίνδυνος εάν έχετε προγραμματισμένη ΚΤ νωρίτερα από 39 εβδομάδες (6 στα 100 μωρά στις 38 εβδομάδες).

Τι πρέπει να κάνετε όταν αρχίσει ο φυσιολογικός τοκετός εάν έχετε σχεδιάσει VBAC;

Θα πρέπει να ενημερώσετε τον μαιευτήρα σας αν αρχίσει ο τοκετός ή αν νομίζετει ότι έχουν σπάσει τα νερά. Μόλις αρχίσουν οι τακτικές συσπάσεις, θα παρακολουθείται συνεχώς ο καρδιακός παλμός του μωρού σας κατά τη διάρκεια του τοκετού. Αυτό γίνεται για να διασφαλιστεί η ευημερία του μωρού σας, καθώς οι αλλαγές στο καρδιοτοκογράφημα είναι ένα πρώιμο σημάδι προβλημάτων λόγω της προηγούμενης ΚΤ. Μπορείτε να επιλέξετε διάφορες επιλογές για την ανακούφιση από τον πόνο, συμπεριλαμβανομένης και της επισκληρίδιας.

Τι συμβαίνει όταν δεν αρχίσει φυσιολογικά ο τοκέτος αν έχει γίνει προγραμματισμός για VBAC;

Εάν ο τοκετός δεν ξεκινήσει έως τις 41 ολοκληρωμένες εβδομάδες, ο μαιευτήρας θα συζητήσει ξανά μαζί σας τις παρακάτω επιλογές:

• Πρόκληση τοκετού: μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο ρήξης ουλών και να μειώσει την πιθανότητα επιτυχούς VBAC.
• Προγραμματισμένη καισαρική τομή.

Τι θα συμβεί όταν αρχίσουν οι συσπάσεις ενώ έχετε προγραμματίσει καισαρική τομή;
Ενημερώστε τον Μαιευτήρα σας για το τι συμβαίνει. Είναι πιθανό να σας προσφερθεί επείγουσα καισαρική τομή μόλις επιβεβαιωθεί ότι έχει αρχίσει ο τοκετός. Εάν ο τοκετός όμως είναι πολύ προχωρημένος, μπορεί να είναι πιο ασφαλές για εσάς και το μωρό σας να γεννήσετε κολπικά.

Τι θα συμβεί εάν αρχίσουν οι ωδίνες τοκετού εφόσον έχετε σχεδιάσει κολπικό τοκετό μετά από καισαρική τομή;
Θα πρέπει να επικοινωνήσετε αμέσως με τον μαιευτήρα σας εάν νομίζετε ότι είστε στα αρχικά στάδια τοκετού και εφόσον έχετε συχνές συσπάσεις, θα γίνει συνεχής παρακολούθηση των καρδιακών παλμών του μωρού σας με το καρδιοτοκογράφημα, με το οποίο καταλαμβαίνουμε αν είναι καλή ή όχι η οξυγόνωση του εμβρύου.

 

Δρ.Ευτέρπη Τίγγη

Χειρουργός Γυναικολόγος-Μαιευτήρας