Κολποσκόπηση
Τι είναι η κολποσκόπηση;
Η κολποσκόπηση αποτελεί μια απλή μη επεμβατική και σύντομη εξέταση,με την οποία επισκοπείται ο τράχηλος, ο κόλπος και το αιδοίο υπό μεγέθυνση απο εξειδικευμένο γιατρό με την βοήθεια ειδικού μικροσκοπίου. Η εξέταση επιτρέπει στο γιατρό να επιβεβαιώσει την παρουσία μη φυσιολογικών κυττάρων και επιτρέπει την εκτίμηση της σοβαρότητας των αλλοιώσεων έτσι ώστε, εάν χρειαστεί, να γίνει η κατάλληλη θεραπεία. Το όργανο που χρησιμοποιείται ονομάζεται κολποσκόπιο, έναν ειδικό τύπο μικροσκοπίου που μεγεθύνει τον τράχηλο, ώστε να μπορεί να εξεταστεί προσεκτικά και να εντοπιστούν τυχόν αλλοιώσεις/ανωμαλίες που δεν διακρίνονται με γυμνό μάτι.
Για τις περισσότερες γυναίκες, η εξέταση κολποσκόπησης είναι ανώδυνη, αλλά μερικές φορές μπορεί να είναι λίγο άβολη. Η κολοσκόπηση είναι ασφαλής κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και ούτε επηρεάζει την ικανότητά σας να μείνετε έγκυος στο μέλλον, ωστόσο, οποιαδήποτε θεραπεία στον τράχηλο, αναβάλλεται μέχρι μετά τη γέννηση του μωρού σας.
Γιατί χρειάζεται να γίνει η κολποσκόπηση;
Στην πλειονότητα των περιπτώσεων, η κολποσκόπηση χρειάζεται να γίνει όταν το Τεστ Παπ έχει δείξει έχετε έρθει σε επαφή με τον ιό του ανθρώπινου θηλώματος (HPV), ο οποίος με τη σειρά του μπορεί να προκαλέσει αλλαγές στα τραχηλικά κύτταρα. Αυτό δεν είναι ασυνήθιστο, αφού περίπου ένα στα δώδεκα Τεστ Παπ δείχνουν πρώιμες αλλοιώσεις. Αυτές οι αλλοιώσεις δεν είναι καρκίνος, αλλά εάν δεν γίνει σωστή διάγνωση και παρακολουθηση, μπορεί να εξελιχθούν σε καρκίνο στο μέλλον. Αυτές οι αλλαγές χρειάζονται πολλά χρόνια για να αναπτυχθούν, επομένως εάν κάνετε τακτικά το Τεστ Παπ, οποιαδήποτε ανωμαλία μπορεί να εντοπιστεί σε πρώιμο στάδιο και να αντιμετωπιστεί. Το Τεστ Παπ και η κολποσκόπηση πραγματοποιούνται για να βοηθήσουν στην πρόληψη αυτών των αλλαγών. Τα περισσότερα μη φυσιολογικά κύτταρα θα επανέλθουν στο φυσιολογικό από μόνα τους, αλλά εάν απαιτείται, μπορεί να γίνει θεραπεία εφόσον καθοριστεί μέσω της κολποσκόπησης. Επίσης είναι σημαντικό να γνωρίζετε ότι είναι εξαιρετικά σπάνιο πράγματι αυτές οι αλλοιώσεις να είναι καρκίνος.
Υπάρχουν διάφοροι λόγοι για τους οποίους μπορεί να σας ζητηθεί να υποβληθείτε σε εξέταση κολποσκόπησης:
Α) Μη φυσιολογικά κύτταρα:
Τα μη φυσιολογικά κύτταρα στον τράχηλο είναι πολύ συχνό εύρημα στα αποτελέσματα του Τεστ Παπ. Περίπου 1 στα 20 δείγματα του τεστ Παπανικολάου είναι μη φυσιολογικά, που σημαίνει ότι έχουν βρεθεί μικρές αλλαγές στα κύτταρα του τραχήλου της μήτρας. Αυτές οι μη φυσιολογικές αλλαγές είναι γνωστές ως «δυσκαρύωση» και δρουν ως έγκαιρη προειδοποίηση ότι μπορεί να αναπτυχθούν σε καρκίνο του τραχήλου της μήτρας στο μέλλον.
Έχει βρεθεί ότι η κύρια αιτία για μη φυσιολογικά κύτταρα είναι ο HPV, αν και άλλοι παράγοντες, ειδικά το κάπνισμα, μπορούν επίσης να αυξήσουν τον κίνδυνο κυτταρικών αλλοιώσεων. Υπάρχουν περισσότεροι από 100 διαφορετικοί τύποι HPV και περίπου 30 μπορούν να μεταδοθούν μέσω στενής σεξουαλικής επαφής στο γεννητικό σύστημα. Οι περισσότεροι άνθρωποι θα έρθουν σε επαφή με τον ιό σε κάποια στιγμή της ζωής τους, καθώς είναι πολύ συχνός. Προς το παρόν δεν υπάρχει θεραπεία για τον HPV και συνήθως χρειάζονται έως και δύο χρόνια για να αποβληθεί από τον οργανισμό σας. Για μερικές γυναίκες, οι μη φυσιολογικές κυτταρικές αλλαγές στον τράχηλο επιστρέφουν στο φυσιολογικό μεσα σε δύο χρόνια. Άλλες γυναίκες θα χρειαστούν μια απλή θεραπεία που είναι επιτυχής σε περίπου 95% των περιπτώσεων.
Β) Ανεπαρκή αποτελέσματα μετά το τεστ Παπ:
Αυτό σημαίνει ότι το δείγμα που λήφθηκε από τον τράχηλο δεν ήταν δυνατό να αναλυθεί σωστά. Μπορεί να μην έχουν συλλεχθεί αρκετά κύτταρα ή τα κύτταρα να έχουν αλλοιωθεί από αίμα ή βλέννα. Εάν είχατε τρία διαδοχικά ανεπαρκή αποτελέσματα τεστ Παπ, θα χρειαστεί να γίνει κολποσκόπηση.
Γ) Άλλα συμπτώματα
Σπάνια, παρόλο που το τεστ Παπ είναι φυσιολογικό, μπορεί να έχετε συμπτώματα που υποδεικνύουν ότι η κολποσκόπηση θα ήταν απαραίτητη.
Απαιτείται οποιαδήποτε προετοιμασία πριν την κολποσκόπηση;
Δεν χρειάζεται κάποια προετοιμασία για την κολποσκόπηση. Η κολποσκόπηση μπορεί να γίνει σε οποιαδήποτε φάση του κύκλου εκτός και αν υπάρχει έντονη κολπική αιμορραγία, οπότε συνήθως πρέπει να αναβληθεί. Πρέπει να αποφεύγεται η χρήση κολπικών κρεμών πριν την κολποσκόπηση.
Τί γίνεται κατά τη διάρκεια της εξέτασης;
Η εξέταση γίνεται με την τοποθέτηση κολποδιαστολέα (όπως γίνεται για τη λήψη του Τεστ Παπανικολάου) ενώ το κολποσκόπιο παραμένει έξω από το σώμα. Στη συνέχεια, βαμβάκι εμποτισμένο σε ειδικό υγρό (αραιό διάλυμα οξεικού οξέος εφαρμόζεται επάνω στον τράχηλο και το υγρό αφήνεται να απορροφηθεί για 30 δευτερόλεπτα. Αυτό θα βοηθήσει στον εντοπισμό παθολογικών περιοχών του τραχήλου με τυχόν ανώμαλα κύτταρα του επιθηλίου, οι οποίες χρωματίζονται “λευκάζουσες”. Οι περισσότερες γυναίκες δεν το βρίσκουν οδυνηρό. Ακολουθεί διάλυμα ιωδίου – Lugol, όπου οι φυσιολογικές περιοχές του τραχήλου της μήτρας απεικονίζονται ως σκουρόχρωμες.
Εάν χρειαστεί να ληφθεί βιοψία (punch biopsy) τότε αυτή διενεργείται συνήθως με τοπικό σπρέι αναισθησίας και η συχνότερη ενόχληση μετά από αυτή τη διαδικασία είναι ένα αίσθημα «κράμπας» που μιμείται την περίοδο. Μπορεί μετά τη βιοψία να τοποθετηθεί ένα αιμοστατικό διάλυμα το οποίο έχει καφέ – κίτρινο χρώμα (Monsel). Μετά από τη λήψη βιοψίας συνιστάται η αποφυγή των επαφών και η χρήση ταμπόν ή ενδοκολπικών κρεμών για πέντε ημέρες μετά τη διαδικασία, ώστε να επιτραπεί η επούλωση στην περιοχή της βιοψίας και να αποφευχθεί οποιαδήποτε λοίμωξη.
Tι δείχνει η κολποσκόπηση;
Η κολποσκόπηση θα δείξει με λεπτομέρεια την ύπαρξη, την έκταση και το είδος της βλάβης όπως και το αν χρειάζεται βιοψία. Τα αποτελέσματα της βιοψιας βοηθούν τον γιατρό να αποφασίσει αν χρειάζεστε θεραπεία και να γίνει ο ανάλογος προγραμματισμός.
Τα αποτελέσματα της βιοψίας που λαμβάνεται κατά την κολποσκόπηση μπορεί να είναι φυσιολογικά είναι να αναφέρονται ως τραχηλική ενδοεπιθηλιακή νεοπλασία (CIN), η οποία προκαλείται κυρίως απο τον ιό HPV. Αυτά τα κύτταρα μπορεί να αφεθούν να επιστρέψουν στο φυσιολογικό ή να αντιμετωπιστούν, ανάλογα με τη γνώμη του γιατρού σας. Υπάρχουν διάφορες βαθμίδες CIN ανάλογα ανάλογα με το πόσο βαθιά προσβάλλονται τα κύτταρα στην επιφάνεια του τραχήλου και χαρακτηριζόνται με τη χρήση βαθμίδας 1, 2 και 3 (CIN1, CIN2 και CIN3). Το CIN 2 σημαίνει ότι έως και τα 2/3 του πάχους του επιφανειακού στρώματος περιέχει ανώμαλα κύτταρα και το CIN 3 σημαίνει ότι τα κύτταρα σε όλο το πάχος του επιφανειακού στρώματος είναι ανώμαλα. Στις περιπτώσεις CIN2 και CIN3 απαιτείται θεραπεία για να επανέλθουν τα κύτταρα στο φυσιολογικό.
Ποιές θεραπευτικές επιλογές υπάρχουν;
Ανάλογα με το πρόβλημα που θα διαγνωστεί από την κολποσκόπηση ή/και τη βιοψία θα σας προταθεί η κατάλληλη θεραπεία..
Αυτή μπορεί να είναι απλή παρακολούθηση με ή χωρίς κολποσκόπηση, καυτηριασμός, κρυοθεραπεία ή εκτομή με αγκύλη διαθερμίας (LLETZ). Η θεραπεία είναι σχεδόν πάντα 100% επιτυχής. Όλη η περιοχή του τραχήλου που παρουσιάζει κύτταρα με δυσκαρυώτικές αλλαγές θα αφαιρεθεί από τον τράχηλο.
Τέλος, η χειρουργική επέμβαση και οι πιο εκτεταμένες θεραπείες χρησιμοποιούνται γενικά για τη θεραπεία του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας.
** Η κολποσκόπηση δεν πρεπει να πραγματοποιείται από οποιονδήποτε γιατρό. Η πραγματοποίηση της εξέτασης από μη εξειδικευμένους γυναικολόγους ενέχει δύο κυρίως κινδύνους. Ο πρώτος είναι να μην εντοπιστεί μια υπαρκτή αλλοίωση και συνεπώς να εκτεθεί η γυναίκα σε κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου. Ο δεύτερος αφορά την πιθανότητα ο γυναικολόγος να διαγνώσει λανθασμένα την ύπαρξη νόσου σε εντελώς υγιείς γυναίκες και να τις υποβάλλει σε άσκοπες θεραπείες με δυνητικές επιπτώσεις για την υγεία τους. Η κολποσκόπηση αποτελεί για τον λόγο αυτό εξειδικευμένη ιατρική πράξη, η οποία οφείλει να πραγματοποιείται ΜΟΝΟ από γιατρούς με την κατάλληλη εκπαίδευση και την απαραίτητη διαπίστευση.
